Beyin göçü son yıllarda üzerinde çok konuşulan ve yazılan bir konu hâline gelmiştir. Peki beyin göçü nedir ve sebepleri nelerdir? Beyin göçünün son dönemde ülkemizde ve dünyada bu kadar popüler bir konu olması toplum için tehlikeli bir durum mu? Bu yazıda bunlara değineceğiz.
Beyin göçü nedir ve sebepleri nelerdir?
Beyin göçü en genel tanımıyla iyi eğitimli, alanında başarılı kişi veya kişilerin kendi ülkesinden başka bir ülkeye göç etmesi olarak tanımlanır. Ayrıca beyin göçünün yıllar içerisinde çeşitli sebepleri oluşmuştur. Peki bu sebepler nelerdir?
Beyin göçünün sebepleri:
1) Savaşlar nedeniyle göç.
2) İşsizlik nedeniyle göç.
3) Dinî, siyasi ve etnik baskılar nedeniyle göç.
4) Ekonomik gelirin yetersizliği nedeniyle göç.
5) Sosyal hizmetlerin yetersizliği nedeniyle göç.
6) Ar-Ge alanındaki yetersizlik nedeniyle göç.
Beyin göçünün son dönemde ülkemizde ve dünyada bu kadar popüler bir konu olması toplum için tehlikeli bir durum mu?
Beyin göçü yaşanan ülkelerde yıllar içerisinde ciddi sorunlar ortaya çıkar. Peki nedir bu sorunlar?
1) Ülkenizden göç eden insanınızın yaptığı bir çalışmayı veya teknolojik bir gelişmeyi siz maliyet ödeyerek yararlanmak veya almak zorunda kalırsınız.
2) Göç veren ülkeler ekonomik açıdan güçsüzleşir.
3) Göç veren ülkeler teknolojik açıdan geri kalırlar.
4) Göç veren ülkeler kaybettikleri insanlarının diğer toplumlar veya ülkeler için sağladıkları kolaylıklardan yararlanamazlar.
5) Göç veren ülkelerin iç işlerinde güçlenmesi zorlaşır.
Evet, beyin göçü dünyadaki ülkeler içinde ciddi bir sorun olmakla beraber bizim ülkemiz gibi küçük, kalkınmamış ve gelişmekte olan ülkeler için “ciddi bir sorun” olmaktan öteye “bir insanın atar damarının patlaması” gibidir. Bu tip küçük ülkeler üzerinde yaratacağı etki bu derecede kuvvetlidir.
Son kısma örnek olarak kalkınmakta olan Türkiye’de YÖK’ün araştırmasına göre iyi eğitim gören her 100 kişiden 59’u yurt dışına gidiyor, yani beyin göçü oluyor. Araştırmaya göre beyin göçünün Türkiye ekonomisine yıllık maliyeti 2-2,5 milyar doları bulduğu söyleniyor.
Beyin göçünü azaltmak için neler yapmalıyız?
Beyin göçünü azaltmak için ülkedeki bilim insanları için çalışma koşullarını, imkânlarını iyileştirmek gerekir. Onların maddi manevi rahat bir şekilde çalışma ortamı hazırlamak gerekmektedir. Bilim insanı, yazar ve sanatçı kişi veya kişilerin kendi fikir ve düşüncelerini açıklamak, sanatlarını icra etmeleri için uygun şartlar sağlanmalı, girişimci kişi veya kişiler için kaynak sağlanmalıdır. Ülkede istihdam sağlanacağında öncelikli olarak genç yerli insanımızı desteklemeliyiz. Ülkede yapılacak projelerde öncelikli olarak kendi vatandaşımızı desteklemeliyiz.
En önemli nokta ise yukarıda saydıklarım maddelerin havada kalmasını ve Kıbrıslıların tabiriyle “guduru” bir şekilde yapılmasını önlemek için ülkelerin bu maddeleri devlet politikası hâline getirmesi gerekmektedir.
Unutulmamalıdır ki yaşanan her beyin göçü ülkeyi bir adım daha geriye götürür…