“‘Cennetle ilgili şu eski efsane’… Bu efsane tam da bugünkü halimizden bahsediyor, değil mi? Sadece biraz düşün, bir düşün. Oradaki iki kişiye, özgürlükten yoksun mutluluk ve mutluluktan yoksun özgürlük, diye iki seçenek sunulmuştu, üçüncü bir seçenek yoktu. Enayiler özgürlüğü seçti. Doğal olarak yüzyıllar sonra prangalarını özlediler. Anlıyor musun? Dünya bu yüzden acınası bir yer. Prangalarını özlediler. Yüzyıllar boyunca! Sadece biz mutluluğa ulaşmanın yolunu bulabildik. Yok, dur… Dinle beni. Eski Tanrı ve biz, aynı masada! Evet, biz Tanrı’ya şeytanı yenebilmesi için yardım ettik. İnsanları günahlara yönlendiren özgürlüğü tattıran hep bu şeytandı çünkü. Şeytani yılan… Ama biz ezdik kafasını çizmelerimizle. İşini bitirdik onun ve Cennet’i geri getirdik. Yine basit zihinli ve masum insanlardık artık. Adem ve Havva gibi… İyi ve kötü karmaşası bitmişti, her şey basit ve cennet gibiydi, çocuksu bir basitliği vardi. Velinimet, Makine, Küp, Gaz Çanı, Koruyucular… Hepsi iyiyi, muhteşemliği, güzelliği, asaleti, yüce olan her şeyi, tertemiz olmayı en iyi şekilde temsil ediyor. Çünkü özgürlüksüz olmamızı ve mutluluğumuzu onlar koruyor.”
***
“‘Kurtulmak?’ İnsan içgüdüsünde suça yönelmenin hâlâ var olduğunu görmek çok şaşırtıcı. Suç sözcüğünü kasten kullanıyorum. Özgürlük ve suç, aero ve hız kadar bağlantılıdır birbirlerine. Eğer uçağın hızı sıfıra düşerse hareketsiz kalır, bir insanın özgürlüğünü asgariye indirdiğinizde suç işleyemez duruma gelir. Gayet açık. İnsanı suç işlemekten arındırmanın tek yolu onu özgürlüğünden arındırmaktır.”[1]
***
Mutluluk ve özgürlük konseptlerini ayrıştırıp zıt köşelere yerleştirmek distopik edebiyat kültürünün önemli bir parçası olmuştur. Biz, George Orwell’dan 1984 ve Aldous Huxley’den Cesur Yeni Dünya gibi bu temayı incelemesiyle tanınan romanların öncüsüdür. Totaliter ve/veya otoriter devletlerin nasıl istikrar ve mutluluk yanılsaması altında insanların özgürlüklerini yok etmeyi amaçladıklarını özetleyen bu alıntı, her ne kadar Biz’in kaleme alındığı 1921 yılında yükselişte olan Sovyet diktatörlüğünü yankılasa da, 100 sene sonra günümüzde hala gerçekliğini koruyan bir tespit aslında.
[1] Biz. Yevgeni Zamyatin. Zeplin Kitap, Çeviri: Ömer Ertan Yurtsever.
Fotoğraf için tıklayınız.
