Son bir haftadır, tüm dünyayı sarsan COVID-19 krizi yeni bir safhaya girdi. Artık bir çok ülkede vaka ve vefat sayıları düşüyor ve karantina uygulamaları yerini kontrollü açılmaya bırakıyor. Ülkeler, aşamalı yeniden açılma planlarını açıklarken elbette ekonominin nasıl işleyeceği, sektörlerin bu yeni duruma nasıl adapte olabileceği soruları da önem kazanıyor. KKTC hükûmeti de 4 Mayıs itibariyle sokağa çıkma kısıtlamalarını kaldırarak, ekonominin önemli bir kısmını kontrollü bir biçimde açtı. Hâl böyle olunca, Google Trends verileri aracılığıyla geçtiğimiz iki ayın bir resmini çizmek istedim. Gelin hep birlikte bakalım, karantina süresince Google’da neler aramışız.
Google aramaları ilk 10: Kıbrıs ve Türkiye’de öne çıkanlar
Karantina boyunca Zoom kullanmayanımız kaldı mı? Peki koronavirüs öncesi kullananımız var mı?
2011 yılında Eric Yuan tarafından Kaliforniya’da kurulan Zoom’un hisse değeri, yıl başından bu yana yüzde 80’lik artışla 34 milyar dolara yükseldi [1]. Borsa verileri yanında, Google aramalarından da bu durum apaçık görülebilir.
“Zoom download”, Google Trends verilerine göre, 10 Mart ve 10 Mayıs tarihleri arasında Kıbrıs’tan yapılan aramalar listesinde, en çok aranan üçüncü kelime olarak geçiyor. İkinci sırada “coronavirus cyprus” yer alırken, liderliği “8998” alıyor.
Yaptığım hızlı taramaya göre, “8998” Güney Kıbrıs’ta hükûmet tarafından sunulan bir SMS sistemi.
Karantina boyunca, dışarıya çıkmak isteyen vatandaşlar 8998’e SMS atarak izin alıyormuş, ancak SMS numarası’nın neden Google’da en çok aranan terim olduğunu anlamak güç.[2]
| Google Trends (10 Mart-10 Mayıs) | Kıbrıs |
| En çok aranan konu | En çok aranan terim |
| 1- Worldometer (ağ sayfası) | 1- 8998 |
| 2- Hellenic Ministry of Labour and Social Insurance | 2- Covid 19 Cyprus |
| 3- Karantina | 3- Zoom download |
| 4- Covid (Tempe, Arizona’da bir elektronik üreticisi) | 4- υπουργειο εργασιασ (Ministry of Labour) |
| 5- Zoom | 5- Microsoft Teams |
| 6- Kübit | 6- Covid19 |
| 7- La casa de papel | 7- Worldometers |
| 8- SMS | 8- κρουσματα κυπροσ (cases of cyprus) |
| 9- Cyprus Mail | 9- coronavirus meter |
| 10- Bakanlık | 10- worldometer |
Listenin çoğunu koronavirus olarak toplamak mümkün. Ancak, tüm bu ağır gündemlerin arasında La casa de papel dizisini görmek sevindirici, çünkü ben de sıkı takipçilerindenim. Sadece Kıbrıs’ta değil, dünya çapında sevilen İspanyol dizisi, kimilerinin ağır eleştirileri ve benim de “bir şeyler eksik mi acaba” sorgulamalarıma rağmen yine soluksuz izlediğimiz bir sezonla karşımızdaydı.
Öte yandan, son 30 günün verilerine bakacak olursak, karantina önlemlerinin gevşetilmesine paralel olarak hayatımızın gündeminin de değiştiğini görüyoruz. Bu kez, en çok aranan konularda liderliği “çöreki” alıyor. Görünen o ki, evde kalan vatandaş çörek yapmaya vermiş kendisini. Elbette, çörek yapımının paskalya gelenekleri arasında olmasının da etkisi olduğunu düşünüyorum. Listenin devamında ise, ramazan ve paskalya ile alakalı aramalar yer alıyor. En çok aranan terimlerin birinciliğinde ise “Kim jong un” var.
Kuzey Kore lideri olan Kım Jong-un’un öldüğü söylentileri, geçtiğimiz haftayı oldukça meşgul eden bir gündemdi. Görünen o ki gezegenimizin en gizemli ülkesinin başındaki adamın akıbeti Kıbrıs’ta da merak konusu olmuş. En çok aranan konularda üçüncü sırada yer alan Arzu, en çok Baf’tan aranmış. Google’un verdiği verilere göre bir paskalya ilahisiyle alakalı bir arama.
| Google Trends (10- Nisan – 10 Mayıs) | Kıbrıs |
| En çok aranan konu | En çok aranan terim |
| 1- Çöreki | 1- Kim jong un |
| 2- Ramazan | 2- Happy Easter |
| 3- Arzu | 3- φλαουνεσ (flauns) |
| 4- Paskalya | 4- Acs courier |
| 5- Super home center | 5- Athlokinisi |
| 6- Bilgisayar | 6- İhtiyat sandığı |
| 7- Ayakkabı | 7- Unorthodox |
| 8- H&M (şirket) | 8- Anneler günü ne zaman |
| 9- Gün | 9- İkea cyprus |
| 10- Leroy Merlin (şirket) | 10- Marks and spencer |
Dünya genelinde son 30 gün içerisinde en çok aranan terim ise “popular google doodle games” olmuş. Küresel karantina koşullarını düşünecek olursak, çok da şaşırtıcı olmasa gerek.
Gelin bir de Türkiye’de ne gibi trendlerin yaşandığına bakalım. Son 30 gün içerisinde en çok aranan terimler listesinde birinciliği iftar vakti alırken, ikinci sırada ise “aşk101 izle” yer alıyor.
| Google Trends (10 Nisan – 10 Mayıs) | Türkiye |
| En Çok aranan konu | En çok aranan terim |
| 1- İftar | 1- İftar vakti |
| 2- 23 Nisan | 2- Aşk101 |
| 3- Sahur | 3- Nur yerlitaş |
| 4- Anneler Günü | 4- Ömer döngeloğlu |
| 5- Ebru Şallı | 5- Ziraat bankası destek kredisi |
| 6- Mayıs | 6- İstanbul iftar vakti |
| 7- Cüz | 7- İmsakiye istanbul 2020 |
| 8- Çıkma- İnsan ilişkileri | 8- 23 Nisan |
| 9- Ramazan | 9- Ömer döngel |
| 10- Oruç | 10- Anneler günü |
Öte yandan, Gazete Duvar adlı internet portalı Uluslararası Dijital Girişimcilik Derneği verilerine dayandırılan bir haber yaparak, karantina’da en çok satılan 10 ürünü açıkladı.[3]
- Kutu oyunları
- Dikkat güçlendirme setleri
- Yetişkinler için boyama kitapları
- Çay
- Bulaşık deterjanı
- Netflix üyeliği
- Ateş ölçer
- Eğitsel oyuncaklar
- Antibakteriyel sabunlar
- Tuvalet kâğıdı
Günlük hayatımızın adeta ayrılmaz bir parçası hâline gelen Google verilerine bakarak, karantina trendlerini incelemeye çalıştım. Yukarıda görmüş olduğunuz, listelerin önemli bır kısmında, Netflix dizileri ve Zoom ile ramazan ve paskalya gibi dinî ve sosyal konular ağırlıkla yer alıyor. Umarım, bu salgından en kısa zamanda kurtuluruz ve gelecek aylarda çok daha çeşitli ve renkli konular ararız.
Referanslar
[1] https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/zoom-salginda-yatirimcisini-ucurdu-5738810/
[2] https://in-cyprus.philenews.com/coronavirus-8998-sms-service-back-in-operation/
[3] https://www.gazeteduvar.com.tr/galeri/2020/05/09/karantinada-en-cok-satan-10-urun-belli-oldu/