Yakında TRT 1 ekranlarında yayınlanacak olan “Bir Zamanlar Kıbrıs” adlı dizi hakkında bir sürü eleştiri okudum ve bu konuda görüşümü belirtmenin doğru olacağını düşündüm. Yazının başında öncelikle dizinin henüz yayımlanmadığının ve kesin olarak senaryonun ne içerdiğini bilmediğim için görüşümün varsayımlar, fragmanlar ve toplumdan gelen eleştirilere dayalı olduğunun altını çiziyorum. Dizinin tek bir bakış açısıyla tarihimizi doğru yansıtmayacak olmasını, hatta Kıbrıslılar arasında daha da çok bölünmüşlük, kin, nefret yaratabileceğini biliyorum. Buna ben de karşıyım.
Her ne kadar dizinin senaryosunun tek taraflı, Kıbrıslı Türk yanlısı ve Kıbrıslı Rum düşmanı olarak yazılmasını etik bulmasam da bunun “kurgusal” bir dizi olduğunu ve %100 gerçekleri içermesi gereken tarihî bir belgesel olmadığını belirtmek isterim. Dizinin yapımcılığını üstlenen kanal Türkiye kanalı ve bu sebeple (her ne kadar etik olmasa da) tabii ki olayları Türklerin bakış açısıyla yansıtacak, tabii ki oyuncular Kıbrıs aksanıyla konuşmayacak, tabii ki Türk askerinin kahramanlığı anlatılacak ve Türk milliyetçi duygular yansıtılacak. Neden mi?
Bir dizi projesi ortaya konulduğunda, dizinin hedeflediği bir izleyici kitlesi olmalıdır ve dizinin bu kesime hitap etmesi gerekir. Yapımcılar projeyi ortaya koymadan önce muhtemelen bazı sorulara cevap aradılar: TRT 1 izleyicilerinin çoğunluğu kimlerden oluşuyor? Bu izleyiciler Kıbrıs’ın gerçek tarihiyle mi yoksa gerçeklerden çok kurgusal olaylarla mı ilgileniyor? Oyuncular Kıbrıs aksanıyla konuşursa izleyiciler izlediklerini anlayabilecek mi?
Diziler çekilebilsin diye çok büyük paralar ortaya konuluyor ve hiçbir yapımcı izlenme oranlarının düşük olmasını göze almak istemez. Ekmek paralarını dizilerden kazandıklarını varsayarsak, izlenme oranı odaklı projeler yapmalarını günümüz Türkiye’sinde eleştirmemek gerekir bence; ne de olsa herkes ekmeğinin peşinde. Bu durumda TRT’nin 300 bin kişiden oluşan KKTC halkının gerçek tarihini ve kültürel değerlerini yok sayıp, 82 milyon nüfusuna odaklı bir dizi çekmesi gayet doğal. Peki ne demeye çalışıyorum?
“Dizide Kıbrıslı oyuncu bile yok.”, “Bizim tarihimizi propaganda olarak kullanıp dizi çekemezler.”, “Kendi hikâyemizi yalan yanlış anlatamazlar.”, “Aksanımızı bile beceremediler.” gibi eleştirilerin yanlış kişilere yönlendirildiğini düşünüyorum. Biz Kıbrıslılar bu konuda suçlayacak ve eleştirecek birini arıyorsak, gözlerimizi KKTC devletinin üzerine çevirmemiz gerekiyor.
Eğer seneryo gerçekten kin ve nefret içerikliyse, neden devletimiz böyle bir senaryonun ülkemizde çekilmesine izin veriyor? İzin vermeden önce senaryoyu okudular mı? Eğer okuduysalar, neden bu tarz kinci içeriklerin toplumumuza zarar verebileceğini ve gerçek tarihimizi yansıtmadığını belirtip, çekimlerin adamızda çekilmesine engel olmadılar? Dizi Türkiye’de yapay bir set alanında da çekilebilirdi ve KKTC olarak bu dizinin bir parçası olmamış olurduk en azından. Hadi bunları geçtik, acaba bu dizinin bizim toplumumuza bir katkısı olacak mı diye düşünüldü mü yoksa her zamanki gibi “ana vatanımız” Türkiye istedi diye izin verip vermemek bize düşmez kafasında mılar?
En önemlisi, neden yıllardır kendi tarihimizi kendimizin anlattığı, Kıbrıslı oyunculardan, senaristlerden ve tarihçilerden oluşan bir ekibin bulunduğu, kendi kanallarımızda yayımlanacak olan projeler için devletimiz teşvikte ve katkıda bulunmadı? Neden dizi, film, tiyatro ve diğer sanat alanlarında gelişebilmemiz için bir bütçe ayrılmadı?
Türkiye kanalında yayınlanacak ve Türkiye’nin yapımcılığını üstlendiği bir diziyi, Kıbrıslı oyuncular yer almıyor, tarihimiz doğru yansıtılmıyor, ve aksanımız kullanılmıyor diye yargılayacağımıza, kendi oyuncularımıza ve sanat alanlarında çalışan diğer emektarlarımıza sahip çıkmalıyız. Kendi dizilerimizi çekebilmek için birlik olup, bunun için adımlar atmalıyız.
Fotoğraf için tıklayınız.
Çok objektif ve akla dayalı, her soru, yere basan net cevaplarıyla yanıtlanmış bir yazı okudum. Dilinize sağlık.
Insanlarin ofkesini nereye yonlendirdiginin farkli sebepleri var. Bence dogru bir algiyi cok subjektif bir fikirle olduren bir yazi. Bu dizinin cekilme amacinin sadece reyting uzerine oldugunu dusunmeyen buyuk bir Kibrisli kitlesine karsi cok cesur bir yaziydi. Tebrik ederim.
Doğru temellendirilmiş, tutarlı ve özgün bir yaklaşımla kaleme alınmış bir yazı, tek solukta okudum.