Düzenli egzersiz yapmak sağlığı korumanın yanında kişilerin istedikleri görünüme ulaşabilmelerini sağlamaktadır.
Ancak beden üzerine aşırı yoğunlaşma ve beslenme tarzı ile aşırı ilgilenme birçok yeme bozukluğuna da zemin hazırlamaktadır.
Eğer spor yapan bir kişide yeni besin korkusu ve/veya ortoreksiya nervoza belirtileri varsa bunun kesinlikle dikkate alınması gerekmektedir.
Yeni besin korkusu (food neophobia), kişi için yeni ve bilmediği besinleri tüketmekten kaçması olarak tanımlanır. Yapılan birçok çalışmada altında yatan neden olarak kişinin yeni bir besini “toksik” olarak düşünüp tüketmek istemeyişi göstermektedir. Reddetme davranışı genelde deniz ürünleri, sebze ve meyvelere karşı olduğu bilinmektedir. Reddedilen besinlerin yerine enerji yoğunluğu yüksek, işlenmiş gıdalar almaktadır. Bu durum ise obezite riskini artırmaktadır.
Ortoreksiya nervoza ise takıntılı bir şekilde sağlıklı beslenme davranışını ifade eder. Ortorektik kişiler için gıdanın miktarı önemli değildir. Bu kişiler için gıdanın kalitesi önemlidir. Besinlerin üretim aşamasından pişme aşamasına kadar her aşama ile ilgilenirler. Yüksek tuz, katkı maddesi, şeker ve hormon içeren ürünleri tüketmezler. Genelde çiğ sebze ve meyve tüketmeyi tercih ederler.
Ancak bilinçsizce yapılan bu sıkı diyet kişinin birçok sağlık sorunu yaşamasına sebep olmaktadır.
Sağlıklı beslenme ve egzersiz herkes için önemli ve gereklidir ancak bilinçsizce yapılan aşırı egzersiz ve sıkı diyet başta yeme bozukluğu olmak üzere birçok hastalığı beraberinde getirir. Eğer bir kişide bu belirtiler varsa mutlaka bir psikiyatri doktoru, diyetisyen veya psikolog tarafından tedavi görmesi gerekir, gerektiğinde diğer uzmanlardan destek alınabilir.
Kaynakça
Ozier, A. D., & Henry, B. W. (2011). Position of the American Dietetic Association: nutrition intervention in the treatment of eating disorders. Journal of the American Dietetic Association, 111(8), 1236-1241.
Baysal, I., & Kızıltan, G. (2020). Spor Yapan Bireylerin Yeni Besin Korkusu ve Ortoreksiya Nervoza Eğilimleri ile Beslenme Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 48(3), 48-55.
Fotoğraf: Marcel Heil, Unsplash.