Ülkemizin sıkıntılarının başında eğitim gelir. Okul öncesi eğitimden yükseköğrenime kadar gerek devlet gerek özel eğitim rotalarında saymakla bitmeyen problemler bulmak oldukça kolaydır. Bu problemlerin başında mesleki eğitim gelmektedir. Sayıları her geçen gün artan üniversitelerin kolaylıkla sağladıkları yükseköğrenim eğitimine kıyasla mesleki eğitime gerektiği sayıda tercih yapılmamaktadır. Aynı zamanda ailelerin tutumu ve askerlik meselesi yükseköğretimi daha cazip bir opsiyon hâline getirmektedir.
Öte yandan mesleki eğitimin büyük faydasının dokunacağı alanlarda ara eleman bulmakta büyük sıkıntı yaşanıyor. Bazı yatırımlarda yerli istihdamın arttırılması için kota sistemi denense de ara eleman eksikliği sebebiyle yatırımcılar çözümü dışarıdan iş gücü alımında bulmaktadır.
Bu alanların en başında ekonomimizin amiral gemisi olan turizm gelmektedir.
2018 yılı Devlet Planlama Örgütü verilerine göre turizm sektöründeki çalışanların sadece yüzde 22’si Kuzey Kıbrıs vatandaşıdır.[1] Dönemin Otelciler Birliği Başkanı Fethi Özboğaç yerli istihdamın işverenler tarafından avantajlı görülmesine karşın yeterli talebin gelmediğini belirtmiştir.[2]
Yurt dışından istihdam işverenlere de yerli halka da zarar vermektedir. İşverenler yurt dışından karşıladıkları istihdamlara en az asgari ücretle beraber konaklama ve hafta sonları dâhil üç öğün yemek de sağlamak durumundadır. Hâlbuki yerli istihdam genellikle kalacak yere sahip olmakla beraber yemeklerin önemli kısmını da kendi evinde tüketecektir. Bununla beraber bu istihdamlar işsizlik oranını ekseriyetle düşürecek ve ekonomimize ciddi bir katkıda bulunacaktır.
Bu ara elamanların yetişmesi için oluşturulan Otelcilik Turizm Eğitim Merkezi mevcuttur. Yıllardır her hükûmet programına geliştirileceği yazılan ancak bir türlü sağlıklı bir yapıya oluşturulamayan OTEM, yetişkinlere yönelik yaptığı kurslarla ara eleman yetişmesine katkı da bulunacak olsa da kesinlikle yeterli bir çözüm değildir. Bunun sebebi ise belirli bir yaştan sonra, özellikle de lise çağının ertesinde başta yabancı dil olmak üzere birçok temel konunun öğretilmesinde sıkıntı yaşanacak olmasıdır. OTEM sorunun çözümüne yardımcı olacak bir unsur olmakla beraber sorunun temel çözümü değildir.
Turizm bölümünde kalifiye ara elamanların yetişmesi ancak ilgili alanda eğitim verecek bir meslek lisesi ile mümkündür. Yabancı dil eğitimini merkeze alan, sayıları her geçen gün artan otellerimizde staj yapma olanağı sunan bir lise öğrencilerini hem mesleğe hem de hayata hazırlarken ileride bu gençlerin işsiz kalma ihtimalini sıfıra yaklaştıracaktır.
Girne Pratik Sanat Okulunun 2016’da Girne Turizm Meslek Lisesine dönüştürülmesiyle bu konuda bir adım atılmış ancak okulun çok düşük olan kapasitesi ve müfredatının yetersiz olması nedeniyle istenen sonuçlar alınamamıştır. Bu okulun daha geniş bir kampüse alınması gerekirken müfredatının da yurt dışından örnekler göz önüne alınarak yabancı dil eğitimine ağırlık verecek şekilde düzenlenmesi gerekir.
Bu okul Girne ve civarındaki otellerde staj imkânı sunabilecekken aynı zamanda Bafra Turizm Bölgesi ve civarındaki otellere ve bu bölgedeki gençlere hizmet verebilecek bir okula da ihtiyaç vardır.
Kumyalı’da faaliyet gösteren Karpaz Meslek Lisesi Turizm Bölümü bu bölgenin ihtiyacını karşılamaya yeterli değildir. Yapılacak yeni okul ile beraber Dipkarpaz, Yeni Erenköy, Mehmetçik ve Büyükkonuk başta olmak üzere bu okul bölgedeki gençlere büyük bir fırsat olacaktır. Bölge gençlerinin yanı sıra ülkenin her yanından gençler bu eğitimi alabilecektir.
Müfredat olarak Türkiye’deki Anadolu meslek liseleri örnek alınması mümkün olan kurumlardır. Örneğin bu alandaki saygın liselerden Etiler Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (eski adıyla Etiler Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi) öğrencilerine İngilizce, Almanca ve Rusça eğitimi verebilmektedir.[3] Bu okuldaki öğrenciler temel olarak Konaklama ve Seyehat Hizmetleri Alanı ile Yiyecek-İçecek Hizmetleri Alanı başlıkları içerisinde eğitim görmektedir.
Konaklama ve Seyehat Hizmetleri Alanı içerisinde resepsiyon, kat, operasyon ve rezervasyon elemanları yetiştirilmektedir. Yiyecek-İçecek Hizmetleri Alanı içerisinde ise aşçı, pastacı, barmen, garson gibi meslek gruplarına elemanlar yetiştirilmektedir. Tüm öğrenciler İngilizce temel olmak üzere Rusça ve Almanca dillerinden birini daha seçerek iki yabancı dilde eğitim görmektedir.
Bu okulların benzeri şekilde ülkemizde de yapılması gerek yabancı dil bilen gerekse alanında eğitim almış birçok genç yaratacak ve sayısı giderek artan otellere de iş gücü olarak yansıyacaktır. Aynı zamanda işsizliği azaltarak gençlerimize önemli bir fırsat kapısı yaratacaktır.
Referanslar
[1] Karagözlü A. (2018). Kıbrıslı Türkler otellerde azınlık. Kıbrıs Gazetesi
[2] a.g.e.
[3] Site editörleri. (2020). Okulumuz Hakkında. Etiler Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi