Gözü Kör Olsun Bu Sabahların: Kahvaltıların Gerçekten Anlamı Var mı?

Birbirimize dürüst olalım… Çok azımız sabah erken kalkmayı severiz, özellikle okul/iş zamanlarında yataklarımızdan ayrılmak istemeyiz. Bir defasında, uçağa yetişmek için erken kalktığımda ağladığım bile olmuştur! Kesinlikle bir sabah insanı değilim yani. Soracaksınız, “A gızım sen kahvaltı etmez min?” diye. İnanın ki mesleğin içinde olmama rağmen kahvaltı benim gerçekten hayatımda sorun yaşadığım alanlardan biri. Eee terzi kendi söküğünü dikemezmiş! Ama en azından kahvaltıya hayatımda bir yer kazandırmaya çalışıyorum bu aralar.

Öncelikle kahvaltının kelime anlamı nedir ona bakalım. Kahvaltı (İng. “breakfast”), Türk kültüründe kahvaltıdan sonra kahve içme geleneği var olduğundan, kahveden önce yenen anlamına gelen kahve altı sözünden oluşmuş bir sözcüktür. Ancak, İngilizcedeki anlamı da belli bir süre yemek yememeyi sonlandırma, oruç bozma (İng. “breaking the fast”) ifadesinden türemiştir. Uyurken vücudumuz bir çeşit oruç tutar ve kahvaltı yaklaşık olarak 8-9 saatlik orucumuzdan sonraki ilk öğünümüzdür. Kahvaltıyı atlamak vücudunuzun oruç tutma ve yeme ritmini bozabilir. Bu sebepten dolayı, kahvaltı çoğu zaman günün en önemli öğünü olarak tanımlanır ve bize enerji sağlar. Uyandığımızda, kaslarımızın ve beynimizin en iyi şekilde çalışması için ihtiyaç duyduğu kan şekeri genellikle düşüktür. Kahvaltı dengelenmesine yardımcı olur.[1] Beslenme uzmanı Adelle Davis’in 1960’larda söylediği gibi: “Bir kral gibi kahvaltı edin, bir prens gibi öğle yemeği yiyin ve bir fakir gibi akşam yemeği yiyin.”

Günün ilk öğünü kahvaltı, gün boyunca kalori yakmanıza yardımcı olan metabolizmanızı başlatır.[2] Kahvaltı yaptığınız zaman vücudunuza, gün içinde bol miktarda kalori olduğunu söylersiniz. Ancak, kahvaltıyı atladığınızda vücudunuzun aldığı mesaj, gelen kalorileri yakmak yerine korumanın gerekli olduğu yönündedir. Dolayısı ile kilo verimine engel olabilir.[3] Binlerce çocuk ve ergen üzerinde yapılan kapsamlı bir çalışmada, kahvaltı etmeyenlerin, düzenli olarak kahvaltı edenlere göre yüksek obezite oranları, daha yüksek vücut kitle endeksi ve bel çevresi saptanmıştır.

Düzenli kahvaltı yapmayı hayatınıza dâhil etmenin diğer getirileri ise kalp hastalığı ve diyabet riskini azaltmasıdır.[4][5] Kahvaltı tüketimi genellikle zihinsel uyanıklıkla da ilişkilidir.[6] Kahvaltı etmenin çocuklarda bilişsel yetenekleri ve akademik performansı yükselttiği kanıtlanmıştır.[7] Düzenli olarak kahvaltı tüketen çocuklar, sadece arada sırada kahvaltı tüketenlerden daha yüksek IQ değerlerine sahiptir ve okulda daha iyi davranış, daha iyi notlar ile başarı testi puanları da dâhil olmak üzere daha iyi akademik performans sergilemiştir.

Bu okuduklarımız hem bana hem size yol göstersin… Hayatlarımızda her şey her zaman yüzde yüz mükemmel gidemez, önemli olan çözüm odaklı olabilmek, problemlere odaklanmadan yolumuza bizi en mutlu eden şekilde devam edebilmek!

Kendinize iyi davranın ve sevgiyle kalın…

Referanslar:

1. Sifferlin, A. 2013. When to eat breakfast, lunch and dinner. Time. http://time.com/4408772/besttimesbreakfastlunchdinner/
2. 2018. The Science Behind Breakfast. https://www.rush.edu/health-wellness/discover-health/why-you-should-eat-breakfast
3. Deshmukh-Taskar, PR, Nicklas, TA, O’Neil, CE, Keast, DR, Radcliffe, JD, Cho S. 2010. The relationship of breakfast skipping and type of breakfast consumption with nutrient intake and weight status in children and adolescents: the National Health and Nutrition Examination Survey 1999-2006. J Am Diet Assoc., 110(6):869-78. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20497776
4. Shafiee G, Kelishadi R, Qorbani M, Motlagh ME, Taheri M, Ardalan G, Taslimi M, Poursafa P, Heshmat R, Larijani B. 2013. Association of breakfast intake with cardiometabolic risk factors. J Pediatr (Rio J)., 89(6):575-82. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24029551
5. Bi H, Gan Y, Yang C, Chen Y, Tong X, Lu Z. 2015. Breakfast skipping and the risk of type 2 diabetes: a meta-analysis of observational studies. Public Health Nutr.,18(16):3013-9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25686619
6. Adolphus K, Lawton CL, Champ CL, Dye L. 2016. The Effects of Breakfast and Breakfast Composition on Cognition in Children and Adolescents: A Systematic Review. Adv Nutr., 7(3):590S-612S. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27184287
7. Liu J, Hwang WT, Dickerman B, Compher C. 2013. Regular breakfast consumption is associated with increased IQ in kindergarten children. Early Hum Dev., 89(4):257-62. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23395328