Son zamanlarda halkımızın büyük korkusu hâline gelmiş Batı Nil virüsü hakkında bir çok açıklama ve yazı okudum. Bu haftaki yazımda şahsımı da panikleten bu yazıları biraz sorgulayıp doğruları, yanlışları ve benim aklıma da takılmış soru işaretleriyle ele almak istedim. Bu virüs basitçe bir anlatımla kuşlarda bulunan bir virüstür. Sivrisinekler kuşlardan bu virüsü alıp insanlara ve atlara taşımaktadır.
Birçok yazı okuduktan sonra Batı Nil virüsünün iddia edildiği kadar “ölümcül” olduğu hakkında pek emin olamadım. Araştırmalarda bu virüsü taşıyan insanların 200’de 1’inin sadece ölüm riski olduğunu söylüyor. Bir diğer veri de bu virüsü taşıyan insanların %80’inin hafif semptomları bile göstermeden hastalığı atlattığı, diğer %20’lik kısımınsa baş ağrısı, mide bulantısı, ani sıcaklık artışı gibi semptomlar gösterdiği ve ölüm riskinin ancak bu virüs sinir sistemine saldırdığı takdirde %10 bir ihtimalle söz konusu olduğu. Sinir sistemine saldırdığı takdirde sadece ölüm riski ve kalıcı felç söz konusu olabiliyor. Bunların yanı sıra bu virüsün vücuda girmesi bazı kaynaklara göre 50 yaş ve üzeri bazı kaynaklara göreyse 60 yaş ve üzeri insanlar için nispeten daha büyük bir tehdit oluşturmakta.
Bu virüsten korkmamızın bir nedeni buyken diğeri ise bu virüse karşı herhangi bir aşının veya bir tedavinin olmaması. Hastalar bir takım ilaçlarla ve sürekli su tüketerek kendiliğinden iyileşebiliyor fakat direkt olarak virüsü hedef alan herhangi bir tedavi bulunmuyor. Bu nedenle çoğu bilim insanı insanlara korunmalarını söylüyor. Bu kural her hastalık için geçerlidir, hasta olmamak adına önlemler almak her zaman için iyileşmeye çalışmaktan daha iyidir. Virüs sadece sivri sinekler aracılığıyla bulaştığından DEET, PMD gibi kimyasallar içeren ilaçları sprey hâlinde vücuda uygulamak yararlı bir önlem.
Batı Nil virüsünün adamızda bulunmasının yanı sıra okuduğumuz yazılarda bizi panikleten bir iddia daha var ki bu da Zika gibi ölümcül virüslerin adamızda yayılma riskinin olması. Bu noktada ilk olarak 2009’da yayımlanan araştırma, ikinci olarak 2016’da yayımlanan habere dayanarak söylemek isterim ki Aedes cinsinin Zika virüsünü yayabilecek türleri adamızda bulunmamakta. Adamızdaki sivrisinek faunasında yer alanlar arasında, farklı cinslerle beraber Culex cinsi, gün içinde değil fakat gün ağarırkenden ortaya çıkan sivri sinekler bulunuyor. Bunu net olarak söyleyebilmek adına daha yeni araştırmaları kaynak göstermek gerektiğinin farkındayım; fakat Aedes cinsi, bu hastalıkları taşıyan sineklerin adamıza geldiğine dair bir kaynak bulunmamakta. Yine de Aedes türü sinekler Avrupa’da yayılım gösterirken bizde de olmayacak diye bir iddiada bulunmak asla mümkün değil. Gerekli önlemler alınmadığı sürece bunun riski söz konusu.
Açık ve cesur olmak gerekirse korkuyorum. İklim değişikliği ve sıcaklığın yükselişiyle sivrisinek popülasyonuyla birlikte bu tip virüslerin yayılım şansının artıyor oluşu beni korkutuyor. Aynı zamanda iklim değişikliğinin etkisinin sadece bununla kalmayacağı, sadece bu nedenden ötürü ölümle ve tehlikelerle karşılaşmayacağımız gerçeği de beni çok korkutuyor. Ben bu sebepten dolayı sokaklarda insanlara iklim değişikliğinin önemini anlatabilmek adına bağırarak sloganlar attım, pankartlar taşıdım. Yine sessizsiniz ya, yine kılınızı kıpırdatmaya niyetiniz yok ya, bu beni deli ediyor. Ben bu ülkenin bir genci olarak geceleri kaygılarımdan dolayı uykularım kaçıyorken nasıl olur da ülkemin seçilmiş görevli insanları bu konuyu ağızlarına dahi almıyorlar? Gelsin teker teker başımıza gelecekler, karşılaşalım büyük risklerle ve ölümlerle de anlayın sizden yaşça küçük liseli çocuklar neden yollara dökülmüş. Siz bu çocuklara sağır, kör kalırsınız belki; ama sağır, kör kalamayacağınız sorunlar çıkınca karşınıza yine aynı tavırla yaklaşabilecek misiniz?
Kaynakça
https://bioone.org/journals/Journal-of-the-American-Mosquito-Control-Association/Fauna-of-the-Republic-of-Cyprus–A/10.2987/08-5793.1.short — 2009’daki araştırma.
https://www.sigmalive.com/en/lifestyle/health/cyprus-says-study—2016’da yapılan Kıbrıs’ta Zika virüsü hakkında haber.
https://www.bcm.edu/departments/molecular-virology-and-microbiology/emerging-infections-and-biodefense/mosquitoes —farklı sivrisineklerin farklı virüs vektörleri olduğu hakkında kaynak.
https://cyprus-mail.com/2019/03/17/dangerous-beasties-invading-cyprus/ — Aedes cinsi sivrisineğin bizde olma ihtimali ile ilgili kaynak.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/west-nile-virus?fbclid=IwAR2norwfApvwNwP3B8Pfpqh8IkBqYURGLiWi7oRQLDkRx3q2j9LfYBAbzg8 — Epidemiyolojik verilerle ilgili kaynak.
Fotoğraf için tıklayınız.