Depresyonun Öteki Yüzü

Sanat eserleri vardır ki, sanatçıların depresyonu bağlamında oluşmuşturlar. Peki bu depresyon nedir? Bildiğimizin dışında başka ne yönleri vardır?

Depresyon, insanın nasıl düşündüğünü, davrandığını, hissettiğini negatif yönde etkileyen bir zihinsel hastalıktır.[1] Bu gibi zihinsel hastalıkları uzmanları ve doktorları çözmede yardımcı olur.

Depresyon hayatımızı genel olarak kötü etkilese de aslında insana çok şey öğretip, ders verebiliyor. Çoğu insan depresyondayken daha farkında olur, belki olayları fazla analiz eder ama farkındalığı artmış olur. En kötüsünü, olumsuzu düşünmekle geçen günleri aslında hayatın anlamını aramaya ve daha güçlü olma çabasında olmaya yarayabilir. Çünkü her türlüsüne karşı bir savunma mekanizması geliştirmiş ya da çeşitli senaryolarla olayı kafalarında yaşamışlardır. Ve tekrardan kendilerini tetiklemek istemezler.

Depresyon, insana dikkat bozukluğu verse de onunla hayata nasıl devam etmek gerektiğini öğretir. Bu durumda bile sorunla baş etme çabasıyla, insana sorun çözme yeteneğini getirebilir. Tabii ki bu uzmanlar yardımıyla olacak bir şeydir. Çoğu depresyona girmiş ve çıkan veya çıkma aşamasında olan insan boş vaktini doldurma çabasındadır. Çeşitli aktivitelere yazılarak, spor yaparak içlerindeki karamsarlıkla mücadele ederler.[2] Sporun serotonini tetiklediği zaten araştırmalarla desteklenmiş bir şeydir.[3] Bu gibi rutinlerle kişi kendini hayatta daha iyi bir yere getirebilir ve iyileşmeye bir adım daha yaklaşır, ya da baştan o kötü noktaya, depresyona, geri dönmemeye.

O kadar fazla kötüyü düşünmekten, artık başkalarının nasıl -iyi ya da kötü- düşündüğüne önem vermeyip daha çok kendi duygularına ve bunu taşımaktan yorulup yansıtmaya önem vermeye başlanabilir. Çoğu öylesine bir konuşma bile ruhsal rahatsızlığı olan kişileri derinden etkileyebilir ve daha çok düşünmelerine sebep olabilir. Bu da bazı durumlarda kişinin yaratıcılığına sebebiyet verir.

O kötü kara delikte bulunulduğundan, bir daha oraya dönmek istenmez ve gidilmemesi için bir çok çaba harcanır. Mesela zihni yoğun tutmak için yapılan aktiviteler, hobiler, arkadaşlıklar hep hayata daha iyi gelecek deneylerdir. Küçük başarılar yetmeye başlar, çünkü o günün sonunda eğer o karanlık deliğe düşmemişsek, hâlen daha savaşıyorsak o gün kazanılmış demektir.

Depresyonda, düşük modda olmaktan ve bu moddan çıkma isteğinden insanın dünyaya daha farklı bir bakış açısıyla, belki de daha olumlu, bakma çabası yaratıcılığı artırabilir.[4] Farklı bakış açıları, duygularını dışarıya aktarmak için yapılan çabalar; gerek yazmak, çizmek, enstrüman çalmak insana hem iyi gelip hem de ortaya sanat çıkarabilir. Nörobiyolog James Fallon’a göre, depresyondan çıkma çabasında olan kişiyle yaratıcılık arayışında olan kişilerin beyinlerindeki ön lob aynı aktiviteleri göstermektedir.[5]

Depresyonla, insanlara başka yönden bakmaya başlayabilir kişi. Daha az yargılayıcı bir yönden. Mesela biri “elimden geleni yapıyorum” dediğinde bunun yataktan kalkmak bile sayılabileceğini bilir ve anlar. Ve daha kolay yardım etme güdüsüne sahip olabilir. Kendisi de kötü bir durumda olan biri, başkasının kötü gün geçirmesini istemeyebilir. Nezaket artar.

Bu kadar olumsuzun içinde olumluyu yaratmaktan, aramaktan değil yaratmaktan, beyin daha yaratıcı olabilir. Evet, depresyon umut eksikliğidir ve karanlık bir deliktir ama hissedilen duyguları yazarak, çizerek, koşarak, yani bir şekilde anlatarak ve aktararak -ve tabii ki yardım alarak- yenmek mümkündür. Önce bu rahatsızlığın farkında olmak ve yardım almak istemekle başlar her şey. Bu acılı anlardan yaratıcılıkla kendimize elle tutulur bir şeyler çıkarabiliriz.

Referanslar:

Kapak fotoğrafı için tıklayınız.

Yorum bırakın Yanıtı iptal et