Kıbrıs’ın ‘‘Kültürel Miras Genç Elçileri Programı’’, iki toplumlu Kültürel Miras Teknik Komitesine (KMTK) bağlı olup Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilmekte ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından desteklenmektedir. Programa resmî olarak 16 Ekim 2019’da başlayan genç elçiler, 18-35 yaş arası Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum olmak üzere toplam 40 kişilik bir ekipten oluşmaktadır.
2008’den beri tamamen gönüllü olarak görev alan iki toplumlu KMTK ekibi adanın kuzeyinde ve güneyindeki birçok tarihî yapıya gerekli müdahaleleri yaparak korunmalarına katkıda bulunmaya devam etmektedir. Bu bağlamda yapılan işin önemini daha büyük kitlelere duyurmak ve toplumumuzun ilgisini bu konuya yöneltmek adına genç elçiler de iki toplumlu KMTK’nin gençlik sesi olarak rol almaktadırlar.
***
Benim genç elçi olma maceram geçen yıl adanın her bölgesinde düzenlenen tanıtım günleri ve sosyal medya üzerinden yapılan açık çağrı sonucunda başvuran diğer 200 Kıbrıslı genç arasından bu programa kabul edildiğimde başladı. Başvuru yapmamda mimar olmamın ve “Kültürel Mirasın Korunması” üzerine yüksek lisansımı sürdürmemin özel etkisi de vardı.
Her zaman aklımdan mesleki açıdan tarihî yapılarımızı daha yakından tanımak ve sosyal sorumluluk kapsamında bu değerlerimizi topluma tanıtmak fikri geçmekteydi. Zaten programın amaçları arasında, gençler özelde olmak üzere, tüm topluma Kıbrıs’ın tarihini ve kültürel mirasını tanıtmak, değerlerine dikkat çekmek ve korunması üzerine farkındalık yaratmak yer aldığı için hiç tereddüt etmeden katıldım.
İşin keyifli kısmı ise görev aldıkça ortaya çıktı. Öncelikle genç elçiler takımı olarak kişisel sosyal medya hesaplarımızda iki toplumlu KMTK’nin yaptığı/yapacağı projelerin müjdesini, aşamalarını ve tamamlanmalarını görsel ve yazılı olarak paylaştık. Ayrıca, çeşitli heştekler (hashtags) kullanıp hedef kitleyi ortak platformda buluşturduk. Örneğin Facebook, Instagram, Twitter gibi sitelerde #HeritageYouthAmbassadors, #OurSharedHeritage, #EuropeforCulture, #TCCH2008, #UNDPCyprus gibi aramalar yaparsanız bugüne kadar paylaşılan tüm gönderilere ulaşmak mümkündür.
Sanal paylaşımlara ek olarak son 1 yıl içerisinde “Heritage Away Days” başlığı altında fiziksel etkinlikler hem genç elçiler hem duyarlı vatandaşlar tarafından büyük bir ilgiyle gerçekleşti. Kasım 2019’da sırasıyla Baf’taki Osmanlı Hamamı’nda kültürel miras belgeleme atölyesi ve Lefkoşa’da surların bitki temizliği için seminer ve uygulama atölyesi yapıldı. Ardından aralık ayında Mağusa’da Othello Kalesi’nde dijital belgeleme atölyesi ile devam etti. Gün sonunda bolca bilginin yanında edindiğimiz dostluklar ve anılar ise bizlere kâr olarak kaldı.
Heritage Away Days posteri[1]
Pandemi sürecine kadar dileyen genç elçiler mevcut projelerin arazi gezisinde UNDP ve iki toplumlu KMTK ekibine eşlik etme fırsatı yakaladı. Ben de bu bağlamda Lefkoşa Surları’nın ve Yeni Boğaziçi’ndeki Ayios Sergios ve Vakkos Kilisesi’nin bakım ve onarım çalışmalarını yerinde gözlemleme imkânı buldum. 2020’nin gözdesi COVID-19 salgını sürecinde her konuda olduğu gibi restorasyon çalışmaları da bir süre askıya alındı. Fakat uzun bir aradan sonra bu zorlu süreçte de çalışmalarını özverili bir şekilde devam ettiren iki toplumlu KMTK ve UNDP, pandemiden önce ziyaretlerinde bulunduğum kısmi Lefkoşa Surları ve Ayios Sergios ve Vakkos Kilisesi projelerinin geçtiğimiz ay tamamlandığını sevinçle duyurdu.
Lefkoşa Surları bitki temizliği atölyesi[2]
Pandemi dönemi bizi yeni yaşam şartlarına zorlarken biz de genç elçiler olarak kültürel mirası ve iki toplumu farklı yollardan tekrardan bir araya getirebilmek için çeşitli fikirler ürettik. Çok yakın bir zamanda farklı projelerle tekrardan daha aktif rol üstleneceğimizin müjdesini vererek, ilgi duyan tüm gençleri etkinliklere katılmaya davet ediyorum.
***
Evet, geçtiğimiz 1 yıl içerisinde gelinen bu noktada mutlu ve gururluyum, çünkü ülkemizde bize daha parlak bir gelecek bırakmak için çabalayan insanlar hâlâ var ve bende bu yolda onların izinden gidiyorum. “Neden kültürel mirası korumalıyız?” sorusuna yanıt olarak yaklaşık 8 ay önce bir gazeteye verdiğim röportajdan alıntı yapıyorum; zira fikirlerim değişmedi:
“Genç neslin bir üyesi olarak her zaman adamızın kültürel mirası ve muhteşem eserleri hep ilgimi çekmiştir ve bunları günümüzün kullanıcıları olarak bizim gelecek nesillere aktarmak için sorumlu olduğumuzu düşünmekteyim. Kıbrıs’ın aslında geçmişten başlayarak günümüze kadar ulaşan zengin bir tarihi geçmişi vardır ve burada yaşamış birçok toplumun adamıza bıraktığı eserler bugün bizim kültürümüzün bir parçası olarak yansımaktadır. Bizim de bu eserlerin sadece Kıbrıs toplumuna değil bütün dünyaya ait olduğunu kanıtlamak için bunları korumamız gerektiğine inanmaktayım.”
Yine bu programın Kıbrıs’ta daha barışçıl bir geleceğin tohumlarını ekme açısından gençler üzerinde oynadığı role şu yorumu getirmiştim:
“Bu program, iki toplumun birlikte çalışabileceğinin ve güzel şeyler başarabileceğinin somut bir kanıtıdır. Bu program çerçevesinde ilk ve en önemli kazanım bence Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların bir arada çalışmasıdır. Bu sayede birbirimize daha fazla yakınlaştık ve Kıbrıs’ın farklı yerlerinden insanlarla tanışma fırsatımız oldu.”
***
Kıssadan hisse, kültürel miras sadece tarihî yapılarla sınırlı kalmamakla birlikte somut ve soyut ortak değerlerimizin bütününü kapsamakta ve kimliğimizi oluşturmaktadır. Bu nedenle kimliğimiz korunmalı, gelecek nesillere aktarılmalı ve kültürümüzün sürdürülebilirliği açısından daima sahiplenilmelidir.
Uyan Kıbrıslı, başka Kıbrıs yok, başka bir şansımız yok! Bütün toplum olarak elimizi taşın altına koyup adamızın tüm doğal ve kültürel zenginliklerine derhâl sahip çıkmamız gerekmektedir. Bunu hep birlikte mücadele ederek başarmamız dileğiyle!
Dipnot: Yazının sonunda Pink Floyd’dan bir doz “Hey You” alınması tavsiye edilir. Bknz:
“Hey you, don’t tell me there’s no hope at all
Together we stand, divided we fall”
Referanslar
[1] UNDP Arşivi. (2019). Heritage Away Days posteri [dijital görsel]. Alıntıdır.
[2] UNDP Arşivi. (2019). Lefkoşa Surları bitki temizliği [dijital görsel]. Alıntıdır.
Kapak fotoğrafı için tıklayınız.